BAGERA'S BOOKS

Για τον Μενέλαο Γ. Παρλαμά, τον μεγάλο αυτόν δάσκαλο των Κρητικών Γραμμάτων και το πολύπλευρο έργο του έχω γράψει σε προηγούμενες αναρτήσεις μου . Ως γνωστόν, ο Παρλαμάς υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος και διετέλεσε για μια τεσσαρακονταετία Πρόεδρος της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών . Το «Σήμα Μενελάου Παρλαμά» είναι μία έκδοσι – φόρος τιμής της ΕΚΙΜ σ' αυτόν τον «θρυλικό φιλόλογο», κατά την έκφρασι του Γιώργου Σαββίδη. Ο τίτλος του τόμου εμπνευσμένος από τον Όμηρο και συγκεκριμένα από το λ 75–76 της Οδύσσειας: «σ ῆ μα τέ μοι χε ῦ αι... ... ἐ σσομένοισι πυθέσθαι» Σε αυτόν περιλαμβάνονται κείμενα αξιολογότατων επιστημόνων, οι περισσότεροι εκ των οποίων υπήρξαν συνεργάτες και φίλοι του. Ενδεικτικά αναφέρω τα ονόματα των Στυλιανού Αλεξίου, Θεοχάρη Δετοράκη, Μανώλη Ε. Δετοράκη, Αλέξη Καλοκαιρινού. Τα κείμενα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα Κρητικής, κατά κύριο λόγο, θεματολογίας, από την γλώσσα και την λογοτεχνία του νησιού (και όχι μόνο) έως τους αρχαίους Κρήτες ιατρούς, τις Βυζαντινές ει...

Δημοσίευσα πριν μερικές μέρες τις σκέψεις μου για το βιβλίο του Μενέλαου Γ. Παρλαμά «Από τη ζωή των λέξεων» . Ας δούμε τώρα τις «Επιφυλλίδες του Σαββάτου». Πρόκειται για μία συλλογή επιφυλλίδων που ο Παρλαμάς δημοσίευσε, υπό τον αυτόν τίτλο, στο Σαββατιάτικο φύλλο της εφημερίδας «Μεσόγειος» του Ηρακλείου, μεταξύ 1957 και 1961, συγκεντρωμένες σ' έναν καλαίσθητο τόμο, έκδοσι της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών . Η αρχική τους, ιδιωτική τότε, έκδοσι σε συγκεντρωτικό τόμο έγινε το 1973, ενώ η παρούσα της ΕΚΙΜ είναι η δεύτερη, σε επιμέλεια Γεωργίας Ε. Κατσαλάκη και σελιδοποίησι από τον καλό φίλο Κωστή Ψυχογυιό. Τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο Παρλαμάς σ' αυτά του τα κείμενα είναι πολλά και διάφορα: η παιδεία και τα προβλήματά της (που πάντα τον πονούν), η Ελληνική γλώσσα (η μεγάλη του ερωμένη), η Κρήτη (η μεγάλη του αγάπη), οι τέχνες... Ακόμα, περιλαμβάνουν δύο εκτενείς μνημολογίες για τους Καζαντζάκη και Ξανθουδίδη, τους οποίους θεωρεί μεγάλους εργάτες της Κρήτης, πα...

Πάνε μερικές μέρες απ' όταν εξομολογήθηκα κάποιες απ' τις σκέψεις μου αναφορικά με την πρόθεσί μου ν' αρχίζω να παρουσιάζω σ' αυτό εδώ το ιστολόγιο έργα μεγάλων Κρητών συγγραφέων και διανοητών. Ξεκινάω, λοιπόν, με τον Μενέλαο Γ. Παρλαμά, μ' ένα απ' τα ωραιότερα βιβλία του, το «Από τη ζωή των λέξεων». Ο Παρλαμάς, πολλά χρόνια καθηγητής φιλόλογος και μετέπειτα διευθυντής του κάποτε ευρέως γνωστού ιδιωτικού Λυκείου του Ηρακλείου «Ο Κοραής» (το οποίο λειτουργούσε έως τα μέσα της δεκαετίας του 1990, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η ομώνυμη καφετέρια), επηρεασμένος –όπως δηλώνει ο ίδιος στον πρόλογο του βιβλίου του– από τον Ι. Θ. Κακριδή, ο οποίος είχε γράψει πως «Κάθε λέξη που χάνεται σε κάποιο χωριό σημαίνει έναν θάνατο το ίδιο θλιβερό, όσο και να πεθαίνει ένας άνθρωπος», ξεκίνησε ένα μάθημα, για τους τελειόφοιτους μαθητές του Λυκείου, υπό τον τίτλο «Από τη ζωή των λέξεων». Σ' αυτό παρουσίαζε με τρόπο συνήθως ανεκδοτολογικό την ζωή κάποιων Ελληνικών λέξεων, μ' ...

Ήντα να κάμω εδά; Τα 'χω με τον απατό μου τον ίδιο! Πώς να πιάσω θέλει να μιλώ για τούτα τα ιερά θεριά, Κουρήτες σεβάσμιους, γεννήματα αντρίκια τση μάνας μου τση Κρήτης; Πώς να τολμήση ο στόμας μου να γυροφέρη για τον πατέρα μου τον Νικολή, τον παππού μου τον Βιτσέντζο, τον προπάππο μου τον Δομένικο, τον μπάρμπα μου τον Γιάννη, τον νουνό μου τον Μενέλαο; Γιατί ετσά δεσμοί με δένουσι, εμέ και κάθε Κρητικό απού κατέχει τα ριζοβαστάματά του, με τον Καζαντζάκη, τον Κορνάρο, τον Θεοτοκόπουλο–Γκρέκο, τον Κονδυλάκη, τον Παρλαμά. Κι αναθίβαλα μερικούς μοναχά από τσ' ανθρώπους απού ετιμήσασι την νεώτερη Πνευματική Κρήτη, απού αναδείξασι την «Κρητική ματιά», απού στηλιώσασι το μπόϊ τως απά στον Ψηλορείτη κι είδασι και οίδασι πως όσο σκαρφαλώνει ο Άνθρωπος στα δύσβατα γκρεμνά, τόσο ανοίγει το μάτι του κι η θωριά του ξεμακραίνει, ξεπερνάει τσι γραμμές των οριζόντων, μεταθέτει τα όρια πιο πέρα, παύει να 'ναι κατωμερίτης –κι ας γεννήθηκε στα πεδινά– και γίνεται αδελφός του αητού, γυιός κ...