Tadeusz Borowski: Από 'δω για τ' Αέρια, Κυρίες και Κύριοι
Όταν πρωτοξεκίνησα αυτό το ιστολόγιο έκανα μια ανάρτησι για τον βιβλιοπώλη μου, όπου αναφερόμαι σ' ένα ποίημα του Πολωνού Εθνικού Ποιητή Juliusz Słowacki (Ιούλιος Σλοβάτσκι, ορθή προφορά στα Πολωνικά Γιούλιους Σουοβάτσκι), το οποίο ο Στέργιος μου ξετρύπωσε με αφορμή το ότι έφευγα εκείνη την εποχή για την Πολωνία, όπου εργάστηκα έξι μήνες ως Ευρωπαίος Εθελοντής.
Στην πορεία μου ξετρύπωσε άλλο ένα αριστούργημα της Πολωνικής Λογοτεχνίας, που - κακά τα ψέματα - δεν είναι και τόσο γνωστή στην χώρα μας, ούτε ευρέως μεταφρασμένη στα Ελληνικά. Πρόκειται για το "Από 'δω για τ' Αέρια, Κυρίες και Κύριοι", μια Ανθολογία διηγημάτων του Tadeusz Borowski (Θαδδαίος ή Ταντέους Μπορόβσκι, ορθή προφορά στα Πολωνικά Μπορόφσκι), μια παλαιούτσικη (Σεπτέμβρης 1988) και σχεδόν εξαντλημένη έκδοσι από τον Στοχαστή.
Ο Borowski, ο οποίος ήταν σημαίνον στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Πολωνίας, υπήρξε κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, μαζί με την αρραβωνιαστικιά του Μαρία, κρατούμενος στα Ναζιστικά Στρατόπεδα Συγκέντρωσης του Auschwitz (Άουσβιτς). Επιβίωσε του πολέμου, καταθέτοντας με σπαρακτικό τρόπο - μέσω των λογοτεχνικών του έργων και της πολιτικής του δράσης - την μαρτυρία του κατά των εγκλημάτων των Ναζί, έως ότου την 1η Ιουλίου 1951, σε ηλικία μικρότερη των τριάντα ετών, ανοίγοντας την βαλβίδα γκαζιού στο σπίτι τού, αυτοκτόνησε.
Τα διηγήματα του Borowski που ανθολογούνται σ' αυτόν τον τόμο προέρχονται από δύο αυτόνομες, αλλά θεματικά συνδεδεμένες συλλογές του, τις "Pożegnanie z Marią" ("Χαιρετίσματα στην Μαρία") και Kamienny Świat ("Πέτρινος Κόσμος"). Κατά την παραμονή μου στην Πολωνία έμαθα πως αυτές οι συλλογές αποτελούν - και λογικό μου κάνει - σημαντικό στοιχείο της σύγχρονης Πολωνικής παιδείας και διδάσκονται στα σχολεία (όχι μόνο επί υπαρκτού Σοσιαλισμού, αλλά και τώρα, επί υπαρκτού Καπιταλισμού). Μάλιστα, είχα την τύχη να βρω και μια σχολική έκδοσί τους από την Κομμουνιστική Περίοδο.
Βέβαια, η Ελληνική μετάφραση των Βασίλη Τσεκούρα και Γιώργου Καλή, στην οποία αναφέρομαι, έχει ένα αρκετά αδύνατο σημείο, ότι έχει δηλαδή πραγματοποιηθεί από τα Αγγλικά κι όχι από τα Πολωνικά. Παρ' όλ' αυτά, η έκδοσι έχει κι ένα αρκετά δυνατό σημείο, έναν ενδιαφέροντα επίλογο από τον Jan Kott (Γιαν Κοττ).
Δεν θα σας γράψω άλλα γι' αυτά τα διηγήματα. Είναι σκοτεινά, μουντά, γεμάτα θάνατο. Μα αποπνέουν και μια αίσθησι αισιοδοξίας, δείχνουν την λαχτάρα των ανθρώπων, ιδίως των νέων ανθρώπων, για ΖΩΗ. Γι' αυτό και μόνο αξίζει να τα διαβάσετε...
Στην πορεία μου ξετρύπωσε άλλο ένα αριστούργημα της Πολωνικής Λογοτεχνίας, που - κακά τα ψέματα - δεν είναι και τόσο γνωστή στην χώρα μας, ούτε ευρέως μεταφρασμένη στα Ελληνικά. Πρόκειται για το "Από 'δω για τ' Αέρια, Κυρίες και Κύριοι", μια Ανθολογία διηγημάτων του Tadeusz Borowski (Θαδδαίος ή Ταντέους Μπορόβσκι, ορθή προφορά στα Πολωνικά Μπορόφσκι), μια παλαιούτσικη (Σεπτέμβρης 1988) και σχεδόν εξαντλημένη έκδοσι από τον Στοχαστή.
Ο Borowski, ο οποίος ήταν σημαίνον στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Πολωνίας, υπήρξε κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, μαζί με την αρραβωνιαστικιά του Μαρία, κρατούμενος στα Ναζιστικά Στρατόπεδα Συγκέντρωσης του Auschwitz (Άουσβιτς). Επιβίωσε του πολέμου, καταθέτοντας με σπαρακτικό τρόπο - μέσω των λογοτεχνικών του έργων και της πολιτικής του δράσης - την μαρτυρία του κατά των εγκλημάτων των Ναζί, έως ότου την 1η Ιουλίου 1951, σε ηλικία μικρότερη των τριάντα ετών, ανοίγοντας την βαλβίδα γκαζιού στο σπίτι τού, αυτοκτόνησε.
Τα διηγήματα του Borowski που ανθολογούνται σ' αυτόν τον τόμο προέρχονται από δύο αυτόνομες, αλλά θεματικά συνδεδεμένες συλλογές του, τις "Pożegnanie z Marią" ("Χαιρετίσματα στην Μαρία") και Kamienny Świat ("Πέτρινος Κόσμος"). Κατά την παραμονή μου στην Πολωνία έμαθα πως αυτές οι συλλογές αποτελούν - και λογικό μου κάνει - σημαντικό στοιχείο της σύγχρονης Πολωνικής παιδείας και διδάσκονται στα σχολεία (όχι μόνο επί υπαρκτού Σοσιαλισμού, αλλά και τώρα, επί υπαρκτού Καπιταλισμού). Μάλιστα, είχα την τύχη να βρω και μια σχολική έκδοσί τους από την Κομμουνιστική Περίοδο.
Βέβαια, η Ελληνική μετάφραση των Βασίλη Τσεκούρα και Γιώργου Καλή, στην οποία αναφέρομαι, έχει ένα αρκετά αδύνατο σημείο, ότι έχει δηλαδή πραγματοποιηθεί από τα Αγγλικά κι όχι από τα Πολωνικά. Παρ' όλ' αυτά, η έκδοσι έχει κι ένα αρκετά δυνατό σημείο, έναν ενδιαφέροντα επίλογο από τον Jan Kott (Γιαν Κοττ).
Δεν θα σας γράψω άλλα γι' αυτά τα διηγήματα. Είναι σκοτεινά, μουντά, γεμάτα θάνατο. Μα αποπνέουν και μια αίσθησι αισιοδοξίας, δείχνουν την λαχτάρα των ανθρώπων, ιδίως των νέων ανθρώπων, για ΖΩΗ. Γι' αυτό και μόνο αξίζει να τα διαβάσετε...
Technorati Tags: Borowski Tadeusz, Kott Jan, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διήγημα, Εκδόσεις Στοχαστής, Ιστορία Αριστεράς, Ιστορία Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Ιστορία Ευρωπαϊκή, Ιστορία Παγκόσμια, Ιστορία Πολωνική, Λογοτεχνία Πολωνόφωνη
Powered by ScribeFire.
Σχόλια