BAGERA'S BOOKS

Ένα αρκετά παλιό (έκδοσι 1983), αλλά αρκετά ενδιαφέρον βιβλίο, ξέθαψα πριν μερικές μέρες κατά την επίσκεψί μου στην "Πρωτοπορία" της Αθήνας. Το "Πολωνία: Από την Αρχή", του Γιώργου Γάτου, αναφέρεται στην κρίσι που ξέσπασε στην χώρα αυτή κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1980, με την αμφισβήτησι του σοσιαλιστικού (κομμουνιστικού) κράτους, την άνοδο της δύναμης του κινήματος της "Αλληλεγγύης" ( "Solidarność" , Σολιντάρνοστς) και τον ρόλο του Lech Wałęsa ( Λεχ Βαλέσα , ορθή προφορά Βαουέσα). Ο συγγραφέας, πολιτικός συντάκτης της εφημερίδας "Έθνος" κατά την εποχή εκείνη, ήταν από τους λίγους δυτικούς δημοσιογράφους που έλαβε δικαίωμα εισόδου στην Πολωνία κατά την περίοδο της κρίσης, οπόταν είχε επιβληθεί στρατιωτικός νόμος εκτάκτου ανάγκης. Έχοντας ο ίδιος αριστερό παρελθόν και δράσι (που ασφαλώς θα έπαιξαν ρόλο στο να λάβη την Πολωνική άδεια εισόδου), κυνηγημένος από την Χούντα των Συνταγματαρχών με αφαίρεσι της ελληνικής ιθαγένειας, ο Γ...

Ο Ryszard Kapuściński (Ριχάρδος ή Ρύσαρντ Καπουστσίνσκι, γνωστός στα Ελληνικά και ως Ρίσαρντ Καπισίνσκι) υπήρξε ο μεγαλύτερος Πολωνός πολεμικός ανταποκριτής του 20ου αιώνα. Προσωπικά, οφείλω να ομολογήσω πως δεν είχα ιδέα για το πρόσωπό του και το έργο του μέχρι που πήγα στην Πολωνία. Έτυχε, όμως, οι πρώτες βδομάδες που ήμουν εκεί να σημαδευτούν απ' τον θάνατό του. Έτσι, λόγω των αφιερωμάτων σε έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, αλλά και των καθημερινών συζητήσεων για τον εκλιπόντα, έμαθα ποιος ήταν κι άρχισα να ενδιαφέρομαι για το έργο του. Φυσικά, οι γνώσεις μου της Πολωνικής δεν είναι επαρκείς για να προσπελάσω εύκολα ένα σοβαρό δημοσιογραφικό άρθρο, πολύ περισσότερο όταν αυτό είναι γραμμένο από κάποιον που "ανήγαγε την δημοσιογραφική ανταπόκρισι σε λογοτεχνία". Έτσι, κατέφυγα σε Αγγλικές μεταφράσεις. Το βιβλίο του "Another Day of Life" (στα Πολωνικά: "Jeszcze dzień życia") ήταν δώρο "των Πολωνών Γονέων μου" , του Marcin και της Ania και είναι τ...

Όταν πρωτοξεκίνησα αυτό το ιστολόγιο έκανα μια ανάρτησι για τον βιβλιοπώλη μου , όπου αναφερόμαι σ' ένα ποίημα του Πολωνού Εθνικού Ποιητή Juliusz Słowacki (Ιούλιος Σλοβάτσκι, ορθή προφορά στα Πολωνικά Γιούλιους Σουοβάτσκι), το οποίο ο Στέργιος μου ξετρύπωσε με αφορμή το ότι έφευγα εκείνη την εποχή για την Πολωνία, όπου εργάστηκα έξι μήνες ως Ευρωπαίος Εθελοντής. Στην πορεία μου ξετρύπωσε άλλο ένα αριστούργημα της Πολωνικής Λογοτεχνίας, που - κακά τα ψέματα - δεν είναι και τόσο γνωστή στην χώρα μας, ούτε ευρέως μεταφρασμένη στα Ελληνικά. Πρόκειται για το "Από 'δω για τ' Αέρια, Κυρίες και Κύριοι", μια Ανθολογία διηγημάτων του Tadeusz Borowski (Θαδδαίος ή Ταντέους Μπορόβσκι, ορθή προφορά στα Πολωνικά Μπορόφσκι), μια παλαιούτσικη (Σεπτέμβρης 1988) και σχεδόν εξαντλημένη έκδοσι από τον Στοχαστή . Ο Borowski, ο οποίος ήταν σημαίνον στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Πολωνίας, υπήρξε κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, μαζί με την αρραβωνιαστικιά του Μ...

Όπως έχω γράψει κι άλλες φορές, ο Mulisch (Μούλις) είναι ένας απ' τους αγαπημένους μου σύγχρονους συγγραφείς. Τον πρωτογνώρισα χάρις στον Στέργιο , με "Τα Στοιχεία" του, τον λάτρεψα με την "Ανακάλυψη του Ουρανού" κι είμαι ιδιαίτερα περήφανος που έχω όλα του τα βιβλία στην προσωπική μου βιβλιοθήκη (τα μεταφρασθέντα στα Ελληνικά, φυσικώς, δεν γνωρίζω ακόμα Ολλανδικά!). Όπως όλα τα έργα του, έτσι κι αυτό έχει μια αρκούντως ικανοποιητική δόσι υπερρεαλισμού, διαπνέεται από υψηλή εκφραστική δεινότητα και χαρακτηρίζεται απ' αυτό το ιδιαίτερο (καμιά φορά κι ανάποδο) εντελώς προσωπικού ύφους γράψιμο του Mulisch. Το βιβλίο, όμως, αυτό, έχει και μια σημαντικότατη διαφορά. Ενώ όλα τα άλλα έργα του που έχουν δημοσιευθεί στα Ελληνικά είναι μυθιστορήματα (μ' εξαίρεσι το διήγημα "Το Σύνορο" που περιλαμβάνεται στην "Ανθολογία Σύγχρονου Ολλανδόφωνου Διηγήματος" των Εκδόσεων Καστανιώτη , οι οποίες έχουν, αποκλειστικά ως τα τώρα, εκδόσει τα έργα του Mu...

Δεν ξέρω αν οι λέξεις στα λεξικά υπάρχουν ή αν ο λόγος μου δεν είναι τόσο επιτηδευμένος για να περιγράψω την αίσθησι που μου άφησε η ανάγνωσι της "Ανακάλυψης του Ουρανού" του Ολλανδού Harry Mulish. Μια γεύσι γλυκόπικρη, μια μέθεξι χαρμολύπης κι αισιοδοξίας, μια πληρότητα! Ναι, μάλλον αυτό είναι, πληρότητα. Για τον μεστό του λόγο, για την καλοσχεδιασμένη πλοκή, για τους βαθείς προβληματισμούς, για την ιστορική υπόμνησι, για το ερωτικό παιχνίδισμα. Ένα βιβλίο απ' το οποίο περνά ή, μάλλον, το οποίο διαπερνά όλον τον 20ο αιώνα. Κι όλ' αυτά χωρίς να 'ναι βαρετό, φιλολογίστικο, φιλοσοφίστικο ή διδασκαλίστικο. Είναι απλώς μυθιστόρημα. Και μάλιστα καλογραμμένο. Η υπόθεσι είναι απλή, θυμίζει παιδικό αστυνομικό ή επιστημονική φαντασία, κάτι μάλλον αναμενόμενο από έναν εν πολλοίς υπερρεαλιστή στην γραφή συγγραφέα. Ένας έφηβος, χωρίς καν ο ίδιος να το γνωρίζη, είναι ο απεσταλμένος του Θεού στην Γη με μία και μόνο Αποστολή: να πάρη πίσω τις Πλάκες του Εβραϊκού Νόμου, της Διαθή...

Ένα απ' τα πρώτα έργα του Mulisch (Μούλις) είναι "Το Πέτρινο Νυφικό Κρεβάτι". Γραμμένο στα τέλη της δεκαετίας του 1950, αναφέρεται στην ιστορία ενός Αμερικανού Οδοντιάτρου, ο οποίος στα 1956 επισκέπτεται την Δρέσδη, στον βομβαρδισμό της οποίας είχε συμμετάσχει, ως πιλότος, κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Με γράψιμο πολύ ιδιαίτερο, ανάποδο τολμώ να πω, το πρωτόλειο αυτό του Mulisch, που πήρε πάνω από 40 χρόνια από την πρωτότυπη έκδοσί του να δημοσιευθή στα Ελληνικά, δείχνει ξεκάθαρα πως το θέμα του Δευτέρου Παγκοσμίου ήταν πάντοτε προσφιλές στον συγγραφέα, όπως έχω υποστηρίξει και στο παρελθόν , για τις δυνατότητες που δίνει για προβληματισμό σε πανανθρώπινα θέματα, όπως το καλό και το κακό. Μεταφρασμένο, ως συνήθως, από την Ινώ Βαν Ντάϊκ - Μπαλτά, σε έκδοσι Καστανιώτη . Technorati Tags: Mulisch Harry , Εκδόσεις Καστανιώτη , Λογοτεχνία Ολανδόφωνη , Μυθιστόρημα Powered by ScribeFire .

Φαίνεται πως ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος κι ειδικά το Ολοκαύτωμα των Εβραίων είναι ένα προσφιλές στον Mulisch θέμα. Θα θυμίσω μόνο την "Απόπειρά" του, μα και την "Ανακάλυψη του Ουρανού" , με μια εκτενή αναφορά στον Χίτλερ και την προσωπικότητά του. Νομίζω πως σ' αυτό δεν παίζει ρόλο μόνο η πολυγενική καταγωγή του (πατέρας Αυστροουγγρικής καταγωγής, μητέρα Εβραία της Αμβέρσας), με το Εβραϊκό και το Αυστριακό του αίμα να συγκρούονται, ούτε το γεγονός ότι οι θεματικές αυτές είναι δημοφιλείς σε όλη την Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία και Τέχνη εν γένει των τελευταίων ετών (βλ. π.χ. τα σχετικά θεατρικά και μυθιστορήματα του Schmitt ή τις κινηματογραφικές ταινίες των Γαβρά και ), χωρίς να παραβλέπω την συμβολή των παραπάνω γεγονότων στην ενασχόλησι του Mulisch με αυτές. Θεωρώ πως ένας ακόμα σημαντικότερος λόγος είναι οι δυνατότητες που οι θεματικές αυτές προσφέρουν ώστε να καταπιαστή κανείς με αρχαιότατες, αρχέγονες θα έλεγα, ανησυχίες και προβληματισμούς του Ανθρώπου. Η πάλη...

Ένα θέμα διαφορετικό απ' αυτά μου μας έχει συνηθίσει ο Harry Mulisch (Χάρρυ Μούλις) είναι αυτό της "Διαδικασίας" του. Στο καθόλου μακρινό μέλλον μας ένας Βιολόγος καταφέρνει να δημιουργήση ζωή από ανόργανη ύλη. Το επίτευγμα αυτό αποτελεί ένα τεράστιο επιστημονικά θαύμα, το οποίο ταυτόχρονα εγείρει αντιδράσεις από κύκλους φονταμενταλιστών και άλλων ακραίων ή συντηρητικών στοιχείων. Ο επιστήμονας αρχίζει να λαμβάνη απειλητικές επιστολές, η ζωή του σταδιακώς καταρρέει και τελικώς αυτός δολοφονείται. Ο Mulisch, επεκτείνοντας την ιδέα της δημιουργίας ζωής στο εργαστήριο, που υπήρξε το εφαλτήριο της πλοκής στην "Ανακάλυψη του Ουρανού" , ασχολείται με τα θέματα της σύγχρονης βιοηθικής, μα ταυτόχρονα, πατώντας αριστοτεχνικά στους μεσαιωνικούς καββαλιστικούς θρύλους, και με θέματα διαχρονικά, όπως ο έρωτας, ο φόβος, ο θάνατος και κυρίως το νόημα της ίδιας της ανθρώπινης ζωής . Σε μετάφρασι Ινούς Βαν Ντάϊκ - Μπαλτά από τις Εκδόσεις Καστανιώτη . Technorati Tags: Mulisch Ha...

Προσωπικά δεν ξέρω πολλά έργα ολλανδόφωνης (ολλανδικής & φλαμανδικής) λογοτεχνίας να έχουν μεταφραστεί στα Ελληνικά. Είναι αλήθεια βέβαια πως πέραν του Harry Mulisch (Χάρρυ Μούλις) και του Hugo Claus (Ούγκο Κλάους), δεν είχα διαβάσει ως τα τώρα κι άλλους Ολλανδόφωνους Λογοτέχνες - όχι ότι είχα ενδιαφερθεί και πολύ - πολύ. Τα "Θρύψαλα", να μην κρύβομαι, τα αγόρασα κυρίως λόγω του ότι ανθολογείται σ' αυτά κι ένα διήγημα του Mulisch, που πολλές φορές έχω γράψει πως είναι απ' τους αγαπημένους μου συγγραφείς και, δευτερευόντως, για ένα διήγημα του Claus. Για την ιστορία, αναφέρω πως ο τόμος, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη , περιέχει τα εξής διηγήματα, όλα μεταφρασμένα από την Ινώ Βαν Ντάϊκ - Μπαλτά: Tessa de Loo (Τέσσα ντε Λόο): Το Κορίτσι του Εργοστασίου Ζαχαρωτών Margriet de Moor (Μάρχριτ ντε Μόορ): Μοναδική Ευκαιρία Vonne van der Meer (Βόννε Βαν Ντερ Μέερ): Take Me to the Bullfight Kristien Hemmerechts (Κρίστιν Χέμμερεχτς): Θρύψαλα Harry Mulisch (Χάρρυ Μ...

"Η Απόπειρα" του Harry Mulisch (Χάρρυ Μούλις) είναι ένα εκπληκτικό βιβλίο. Στη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ένας Ολλανδός συνεργάτης των Ναζί σκοτώνεται. Ως αντίποινα, οι οικογένειες της περιοχής εξολοθρεύονται. Ένας δωδεκάχρονος χάνει την οικογένειά του, αλλά επιβιώνει. Η τραυματική, όμως, αυτή εμπειρία, τον συνοδεύει σ' όλη του τη ζωή. Ένας δυνατός προβληματισμός για το καλό, το κακό, το παρελθόν μας και το μέλλον μας, γραμμένος από την πένα ενός περίφημου συγγραφέα. "Η Απόπειρα" έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο και βραβεύτηκε με το Όσκαρ καλλίτερης ξένης ταινίας. Η Ελληνική μετάφραση είναι από την Ινώ Βαν Ντάϊκ - Μπαλτά και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη . Technorati Tags: Mulisch Harry , Εκδόσεις Καστανιώτη , Λογοτεχνία Ολλανδόφωνη , Μυθιστόρημα Powered by ScribeFire .

Ήταν όταν, ψάχνοντας να βρω κάτι διαφορετικό να διαβάσω, ζήτησα την γνώμη του Στέργιου, του βιβλιοπώλη μου . Με ρώτησε, λοιπόν, αν είχα διαβάσει ποτέ μου Harry Mulisch ( Χάρυ Μούλις ), τον κορυφαίο όπως είπε Ολλανδό συγγραφέα του 20ου αιώνα. Απήντησα πως όχι κι έτσι ο Στέργιος μου ανέφερε πέντε πράγματα γενικώς για τον Mulisch . Αυστροούγγρος από πατέρα, Εβραίος εξ Αμβέρσας από μητέρα, γεννημένος στα 1927, και τιμημένος με πάρα πολλά βραβεία για συγκεκριμένα έργα ή το σύνολο του έργου του, ο Mulisch είναι ένας από τους πολυγραφώτερους Ευρωπαίους λογοτέχνες του 20ου αιώνα. Στην συνέχεια μου 'δειξε ένα ράφι, όπου ήταν όλα τα έως τότε μεταφρασμένα στα Ελληνικά έργα του. Ανάμεσά τους ξεχώριζε "Η Ανακάλυψη του Ουρανού", ένα ογκωδέστατο μυθιστόρημα, που κατά τον Στέργιο "είναι αριστούργημα". Όμως, η πρότασί του ήταν να πρωτοδιαβάσω "Τα Στοιχεία", ένα πολύ σύντομο μυθιστόρημα, σχεδόν διήγημα, σε έκδοσι Καστανιώτη και μετάφρασι Μαρίας Αγγελίδου, η υπόθεσι τ...

Η Γκραζύνα Κούλτσυκ (Grażyna Kulczyk) είναι μία ιδιαιτέρως γνωστή, στην Πολωνία, γυναίκα επιχειρηματίας, η οποία δραστηριοποιείται σε διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων οι κατασκευές και το εμπόριο. Η Κούλτσυκ είναι, όμως, διάσημη για την πολύ μεγάλη συλλογή της έργων τέχνης, αλλά και για μια καινοτόμο ιδέα της: την αναπαλαίωσι ενός παλαιού ζυθοποιείου , στην πόλι Πόζναν ( Poznań ), της Πολωνίας, και την μετατροπή του σε ένα υπερσύγχρονο μέσου μεγέθους εμπορικό κέντρο, υπό την επωνυμία "Stary Browar" ( "Παλαιό Ζυθοποιείο" , δηλαδή) στο οποίο υπάρχει η "Αυλή της Τέχνης" ( "Dziedziniec Sztuki" ), όπου ενσωματώνεται ένα μουσείο τέχνης, ένας εκθεσιακός χώρος για περιοδικές εκθέσεις κι ένας χώρος για μουσικές, χορευτικές ή άλλες καλλιτεχνικές παρουσιάσεις. Την ευθύνη λειτουργίας της "Αυλής της Τέχνης" έχει το Ίδρυμα Κούλτσκυκ (Kulczyk Foundation) , το οποίο "έχει ως Αποστολή του το να ανοίξει τα μυαλά των νέων μέσω της τέχνης και...

Μιας κι αυτήν την περίοδο της ζωής μου, οπόταν κι αποφάσισα να ξεκινήσω αυτό το ιστολόγιο για τα βιβλία, βρίσκομαι στην Πολωνία (δείτε εδώ για λεπτομέρειες) είναι νομίζω φυσικό να ξεκινήσω με βιβλία που, είτε αγόρασα εδώ, είτε σχετίζονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μ' αυτήν την χώρα. Αρχίζω, λοιπόν, με τον ταξιδιωτικό οδηγό για την Πολωνία του Lonely Planet . O Μοναχικός Πλανήτης , όπως είναι η απόδοσι του Lonely Planet στα Ελληνικά, είναι ένας από τους μεγαλύτερους (ίσως ο μεγαλύτερος) ανεξάρτητος ταξιδιωτικός οργανισμός στον κόσμο, με γραφεία στην Μελβούρνη (Melbourne), την Οακλάνδη (Oakland) και το Λονδίνο (London) και μια ιστορία άνω των 30 ετών. Oι ταξιδιωτικοί οδηγοί του μ' αρέσουν πολύ γιατί δεν παρουσιάζουν απλώς αξιοθέατα και τουριστικά μέρη, αλλά κάνουν πάντοτε μία - έστω σύντομη - παρουσίασι της ιστορίας και του πολιτισμού (τέχνες, γράμματα, ήθη, έθιμα, κουζίνα κ.τ.λ.) της εκάστοτε χώρας, πόλης, νήσου ή περιοχής. Επιπλέον, έχουν πάντοτε ένα σύντομο αλλά χρήσιμο...

Πριν αρκετό καιρό, όταν ξεκίνησα το πρώτο μου ιστολόγιο , αυτό για τα ταξείδια μου, έγραψα τότε ένα κείμενο για τον βιβλιοπώλη μου . Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με αυτό...

Όλοι όσοι με γνωρίζουν, ξέρουν καλά πως είμαι υπόδειγμα βιβλιοφάγου. Κάποιοι φίλοι μάλιστα λένε πως είμε άρρωστος με το βιβλίο. Εγώ πάλι λέω πως είμαι βιβλιοφάγος λόγω διαστροφής!!! Γιατί η λέξι διαστροφή περικλείει την λέξι τροφή (θυμάστε τον γ-αστρονόμο της ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ κουζίνας;;;) κι όπως λατρεύω την φυσική άλλο τόσο ηδονίζομαι με την πνευματική τροφή. Και θαρρώ πως το βιβλίο είνε το καλλίτερο "πιάτο" της πνευματικής τροφής (μόνη εξαίρεσι ίσως η Θεία Λειτουργία, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία...). Έτσι, απεφάσισα να μην είμαι μοναχοφαγάς και να μοιραστώ μαζή σας τα πιάτα που έχω δοκιμάσει. Σκοπός μου δεν είνε να καταγράψω της ιστορία του εκδοτικού κλάδου. Ούτε να κάνω βαθείες λογοτεχνικές αναλύσεις. Ούτε να προωθήσω την εξέλιξη κάποιου επιστημονικού κλάδου. Απλώς και μόνο να μοιραστώ μαζή σας κάτι που μου άρεσε (ή, ίσως, δεν μου άρεσε), με κριτήρια καθαρά προσωπικά και υποκειμενικά. Το αν η προσπάθεια αυτή αξίζει, θα φανή στο μέλλον... Αντι για καλή ανάγνωσι, λοιπόν, μας ε...